Zaciągnięcie kredytu gotówkowego to dla wielu osób sposób na sfinansowanie ważnych celów – od remontu mieszkania, przez zakup sprzętu AGD, aż po realizację marzeń wakacyjnych. Niestety w natłoku formalności i dokumentów, łatwo przeoczyć istotne błędy w umowie kredytu gotówkowego, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Właśnie dlatego warto wiedzieć, jakie nieprawidłowości mogą pojawić się w tego typu dokumentach, jakie prawa przysługują konsumentom.

Czym jest sankcja kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego to instytucja ochrony konsumenta wprowadzona do polskiego porządku prawnego ustawą o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku. Od 18 grudnia 2011 roku, na mocy art. 45 tej ustawy, kredytobiorcy mogą dochodzić zwrotu poniesionych kosztów związanych z kredytem – odsetek, prowizji i opłat dodatkowych – jeśli w zawartej umowie doszło do naruszenia przepisów.

Co istotne, możliwość skorzystania z SKD dotyczy wyłącznie kredytów o wartości nieprzekraczającej 255 550 zł, zawartych po 18 grudnia 2011 roku. Kredytobiorca może złożyć oświadczenie o zastosowaniu sankcji w trakcie spłaty zobowiązania, a także do 12 miesięcy po jego całkowitej spłacie. Koniecznym warunkiem są jednak rażące błędy w umowie kredytu gotówkowego.

Błędy w umowie kredytu gotówkowego

Banki oraz inne instytucje finansowe zobowiązane są do przekazywania kredytobiorcom kompletnych, rzetelnych i jednoznacznych informacji dotyczących warunków umowy. Jednak w praktyce zdarza się, że dokumenty zawierają istotne uchybienia. Jakie?

1. Brak podstawowych informacji

Umowa kredytu gotówkowego powinna zawierać szczegółowe dane dotyczące:

• całkowitej kwoty kredytu,
• okresu obowiązywania umowy,
• rodzaju kredytu,
• rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania,
• oprocentowania nominalnego,
• zasad odstąpienia od umowy i terminów z tym związanych.

2. Nieprawidłowe naliczanie kosztów pozaodsetkowych

Pozaodsetkowe koszty kredytu (takie jak prowizje, ubezpieczenia, opłaty administracyjne) nie mogą przekraczać maksymalnych wartości określonych w ustawie o kredycie konsumenckim. Niestety, banki często doliczają je w sposób ukryty lub nieprecyzyjny, zawyżając całkowity koszt kredytu.

3. Klauzule abuzywne

To zapisy, które w sposób rażący naruszają interesy konsumenta, nie były z nim indywidualnie uzgadniane i kształtują jego prawa i obowiązki w sposób nieuczciwy. W umowach kredytowych mogą to być na przykład:

• opłaty za czynności, które nie zostały jasno określone (np. „obsługa administracyjna”), 
• zastrzeżenie prawa do zmiany oprocentowania bez podania konkretnych przesłanek, obowiązek zakupu ubezpieczenia w konkretnej firmie jako warunek udzielenia kredytu.

Takie klauzule są niezgodne z prawem i mogą zostać unieważnione przez sąd.

4. Umowy zawierane na odległość – brak wymaganych informacji

Jeśli umowa została zawarta przez internet lub telefon, obowiązują dodatkowe przepisy dotyczące formy i treści dokumentu. Kredytodawca musi m.in. zapewnić dostęp do wzoru umowy oraz poinformować konsumenta o prawie do odstąpienia.

5. Nieprawidłowe RRSO lub jego brak

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania to kluczowy wskaźnik, który pozwala porównać oferty kredytowe różnych banków. Jeśli w umowie nie wskazano go wcale, albo jest on podany nieprawidłowo (np. z pominięciem części kosztów), stanowi to poważne naruszenie przepisów ustawy.

Takie błędy w umowie kredytu gotówkowego przy spełnieniu odpowiednich warunków mogą zakwalifikować zobowiązanie do SKD.

Jak skorzystać z sankcji kredytu darmowego?

Jeżeli zauważysz, że Twoja umowa kredytowa zawiera błędy, masz prawo złożyć pisemne oświadczenie o zamiarze skorzystania z SKD. Dokument ten należy złożyć w siedzibie banku lub wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Kluczowe jest uzyskanie potwierdzenia złożenia oświadczenia – może ono stanowić ważny dowód w ewentualnym postępowaniu sądowym.

W praktyce banki często odrzucają takie oświadczenia, twierdząc, że nie doszło do naruszenia prawa. Sąd może jednak stanąć po stronie konsumenta, uznając jego prawo do odzyskania poniesionych kosztów na podstawie sankcji kredytu darmowego.

Błędy w umowie kredytu gotówkowego – podsumowanie

Zaciągając kredyt gotówkowy, warto być czujnym i dokładnie czytać wszystkie dokumenty. Polskie prawo daje konsumentom skuteczne narzędzia ochrony – jak sankcja kredytu darmowego czy możliwość dochodzenia swoich roszczeń przed sądem. Przy tym ważna jest świadomość kredytobiorców na temat ich możliwości obrony przed dużymi instytucjami finansowymi.